Een paleontoloog vergelijkt op zijn hand een schedel van een vogel (boven) met die van Navaornis hestiae , een uitgestorven fossiele vogel van 80 miljoen jaar oud. Wetenschappers onder leiding van de beroemde paleontoloog Luis Chiappe beschrijven het fossiel dat in 2016 in Brazilië gevonden werd in een artikel in Nature . Het onderzoek aan de intacte schedel van deze vogel – daterend van het einde van het dinosaurustijdperk – werpt volgens hen een fascinerende nieuwe kijk op de evolutie van vogels en hun hersenen.

„Een van de opwindendste momenten van dit onderzoek was toen we erachter kwamen dat dit fossiel van een pre-moderne vogel was, ondanks zijn moderne uiterlijk”, schrijft Chiappe in een briefing over het onderzoek in Nature . Navaornis bleek te behoren tot de zogeheten Enantiornithines (letterlijk: tegenovergestelde vogels), een gevarieerde onderklasse van vogels die in het Krijt leefden, maar niet direct verwant zijn aan de moderne vogels (Neornithes). De vondst overbrugt de kloof in kennis die bestond over de anatomie van de primitiefste vogels als Archaeopteryx (ongeveer 150 miljoen jaar oud) en die van moderne vogels.

Van vogelfossielen blijft door de tere bouw van de botten doorgaans niet meer bewaard dan een platgedrukt skelet tussen de aardlagen. Maar door een gelukkig toeval heeft bij deze Navaornis vooral de schedel zijn oorspronkelijke driedimensionale structuur behouden. Dat stelde de onderzoekers in staat om met geavanceerde scans van de schedelv.