„De meteorologische Black Friday is weer begonnen”, grapte webwinkel bol vorige week op Instagram, anderhalve week voor de ‘echte’ dag van het koopjesfestijn. Die valt dit jaar op vrijdag 29 november. In de Verenigde Staten begonnen winkels vanouds met de uitverkoop daags na Thanksgiving, dit jaar op 28 november.

Een jaar of tien geleden waaide het het fenomeen Black Friday over naar Nederland, met name naar elektronicazaken, zoals MediaMarkt en het inmiddels verdwenen BCC. Inmiddels doen zo’n beetje elke winkelketen en webshop mee: van HEMA („kortingen waar je hebberig van wordt”) en Etos („klaar voor het hele jaar”) tot Amazon en Praxis. Daarbij houden ze het allang niet meer bij die ene dag.

En mopperen dat Black Friday steeds eerder begint, hoort inmiddels evengoed bij de traditie. Winkels voelen druk om met Black Friday mee te doen omdat ze niet willen achterblijven bij hun concurrenten, zegt Niels van de Ven. Hij doet aan Tilburg University onderzoek naar consumentengedrag.

„Consumenten verwachten bijna dat je meedoet.” Dat onderschrijft Henk Hofstede, sectorbankier retail bij ABN Amro. „Klanten wennen gauw aan korting.

Maar de marges zijn dun in de retail, extra korting geven betekent al gauw: geen marge meer maken.” Voor winkeliers is het einde van het jaar juist heel belangrijk, omdat ze dan een groot deel van hun omzet draaien. Daarom moeten ze goed kijken hoe ze de aandacht trekken: is hun doelgroep prijsbewust en daarmee gevoelig voor kor.