‘Elke nacht kon er op zijn deur worden geklopt. Sjostakovitsj woonde in de jaren dertig in een appartementengebouw waar vrijwel alle mannen werden gearresteerd en weggevoerd. Hij had permanent een gepakte koffer klaarstaan, voor als ze hem kwamen halen.

Dat moment kwam uiteindelijk nooit, maar de angst voor dat kloppen zit overduidelijk in zijn muziek.” Het is een van de vele autobiografische elementen in het allerlaatste werk van componist Dmitri Sjostakovitsj, zo ziet altviolist Maxim Rysanov. Woensdag speelt hij diens Altvioolsonate in het Muziekgebouw Eindhoven ter gelegenheid van het vijftigste sterfjaar van de Russische componist.

Uitzonderlijk: in hetzelfde concert klinken ook de Cellosonate en Vioolsonate van Sjostakovitsj. Dat gebeurt vrijwel nooit; om praktische redenen en vanwege de zwaarte van het programma. Nu maken op uitnodiging van meesterpianist Evgeny Kissin naast Rysanov ook topcellist Gautier Capuçon en de Letse vioolveteraan Gidon Kremer hun opwachting.

Dmitri Sjostakovitsj (1906-1975) geldt als een van de productiefste en veelzijdigste componisten van de twintigste eeuw. En toch schreef hij voor drie belangrijke strijkinstrumenten – cello, viool, altviool – elk maar één sonate (een meerdelig stuk voor solo-instrument met pianobegeleiding). Sjostakovitsj componeerde ze op drie verschillende momenten in zijn tumultueuze leven.

Samen bieden ze een fascinerende kijk op zijn persoonlijke en muzikale ontwikkeling en op hoe politiek zijn sporen tr.