De Nobelprijs voor Natuurkunde gaat dit jaar naar twee wetenschappers die aan de wieg stonden van de kunstmatige intelligentie. Een verrassende keus, vinden veel AI-wetenschappers. Hoewel AI een belangrijke ontwikkeling is die volop in de belangstelling staat en een grote invloed heeft op de wetenschap, is niet meteen duidelijk wat het te maken heeft met natuurkunde.

Is dit een creatieve oplossing om deze prestigieuze prijs uit te reiken aan de computerwetenschap, die geen eigen Nobelprijs heeft? John Hopfield (91) en Geoffrey Hinton (77) ontvangen de Nobelprijs voor fundamentele ontdekkingen en uitvindingen die kunstmatige intelligentie – of machine learning – met kunstmatige neurale netwerken mogelijk maken. Volgens het Nobelcomité heeft dit werk een natuurkundig tintje omdat de wetenschappers voor het ontwikkelen van de bouwstenen van AI-modellen gebruikten die geïnspireerd zijn op natuurkundige systemen. Dankzij de kunstmatige neurale netwerken die Hopfield en Hinton ontwikkelden in de jaren tachtig, kunnen computers op een compleet nieuwe manier taken leren.

Waar traditionele computerprogramma’s stap-voor-stap instructies nodig hebben, zoals bij een recept, kunnen AI-systemen leren van voorbeelden, zoals kleine kinderen dat ook doen. Zo kunnen ze problemen aanpakken die te vaag zijn om beschreven te worden in een stapsgewijze instructie, zoals het herkennen van katten op verschillende foto’s en tekeningen. Hierdoor kunnen machines nu beelden herkennen, maar o.