In de schemering komen de vleermuizen. Ze scheren laag over het gras, over de struiken, over de bomen naar de buren. De egel is onderweg van haar nest onder de takkenhoop naar de struiken bij de schutting.

Soms zit er nog een houtduif in de vlier, bessen te eten. De padden die onder het schuurtje wonen, komen samen met de naaktslakken tevoorschijn. In de vlinderstruik slapen hommels, waar de vlinders slapen weet ik niet.

Ik zit rond deze tijd vaak op groene bankje achter mijn huis om te kijken en te luisteren. De tuin is veel minder van mij dan van de andere wezens die hier wonen. Niet alleen van de dieren, ook van de planten – zoals de wilgen die zichzelf hier hebben geplant, de roze ooievaarsbekken die in het zonnige stuk woekeren, de esdoorn die als zaadje meeliftte uit mijn tuin in Amsterdam.

Toen ik hier kwam wonen lag er alleen een kaal veld. Alle bomen waren gekapt, het gras kort gemaaid. Af en toe kwam er een naaktslak langs, verder niemand.

Ik onderzocht welke inheemse planten het goed zouden doen maar planten bleek nergens voor nodig. Bomen groeiden uit de wortels die nog in de grond zaten, vogels en de wind brachten zaadjes mee. Vorig jaar gaven de zwarte elzen voor het eerst schaduw op hete dagen.

In de lente nestelden er merels in de vlier. Ik las onlangs Derek Jarmans Moderne natuur en Olivia Laings The Garden against Time . Deze boeken werden aangeprezen als tuinboeken, maar het zijn boeken over mensen.

Moderne natuur is een zelfportret van Jarman. The Garden.