De sterrenhemel is allang geen tijdloze leegte meer, toont de expositie ‘Kosmos’ in het Teylers Museum Sterren en planeten zijn ongrijpbaar, en juist daarom inspireren ze kunstenaars. Een nieuwe tentoonstelling in het Haarlemse Teylers Museum laat zien hoe kunst en kosmos al eeuwen verbonden zijn. Wij aardbewoners razen met 107.

000 kilometer per uur rond de zon, door ons eigen zonnestelsel. En dat beslaat maar een deel van het heelal: kilometers zijn niet toereikend om afstanden in de kosmos te beschrijven, daar hebben we lichtjaren voor. Onmogelijk voor te stellen.

Vandaar misschien dat de sterrenhemel en de volle maan al zo lang zo veel kunstenaars hebben geïnspireerd. Het Teylers Museum in Haarlem heeft sinds de opening in 1784 een nauwe band met de natuurwetenschappen én met de beeldende kunst. Nu laat de tentoonstelling Kosmos zien hoeveel die twee met elkaar te maken hebben.

Dat gebeurt met oude en nieuwe kunstwerken die midden tussen de telescopen, de maanstenen én de negentiende-eeuwse schilderijen uit de eigen collectie zijn opgehangen. Meteen bij binnenkomst in de zaal waar oude houten museumkasten al eeuwen fossielen, mineralen en dinosaurussporen tonen, staat een opvallend geklede astronaut. Die draagt op de rug naast zuurstofflessen een net met daarin een verzameling tijdloze voorwerpen, zoals een vergiet, een koffer en een olielamp.

Nog opvallender is dat zowel het pak als de flessen zijn bekleed met batikstoffen die vooral in Afrika gedragen worden. D.