Wetenschap

post-thumbnail

Gevolgen van beleid Trump zijn voor de Nederlandse wetenschap nu al ‘huiveringwekkend’

Trumps radicale pogingen om delen van de Amerikaanse wetenschap te ontmantelen raken ook Nederlandse onderzoekers. Subsi...

post-thumbnail

Plasticruimer Boyan Slat: ‘Wanneer je iets goeds doet word je een magneet van kritiek’

Met zijn organisatie wil hij plastic afval uit de oceanen halen. Boyan Slat denkt dat innovaties de mensheid vooruit zul...

post-thumbnail

Slachtoffers van ransomware hebben vaak geen keuze: het is betalen of het bedrijf verliezen

Politieman Tom Meurs onderzocht hoe cybercriminelen gijzelsoftware gebruiken om „zo veel mogelijk geld te verdienen”...

post-thumbnail

Deze diepzeevis was nog nooit bij daglicht gefilmd, maar nu zwom-ie ineens bij Tenerife

Normaal gesproken leeft de hengelvis op diepten waar geen zonnestraal meer doordringt....

post-thumbnail

Als een vliegtuig iets lager vliegt komen er geen strepen in de lucht

Lager vliegen voorkomt aardopwarmende strepen in de lucht. Maar dat kost wel extra brandstof, wat weer nadelig is voor h...

post-thumbnail

Lithium, grafiet, wolfraam... in de Europese bodem zit genoeg, maar Europeanen willen niet naast een mijn wonen

Europa is voor metalen als lithium „gevaarlijk afhankelijk” van andere landen. Een gesprek met de Leuvense wetenscha...

post-thumbnail

Chaos, wanorde en complexiteit

Het is verleidelijk om de chaostheorie toe te passen op de Amerikaanse president, schrijft Margriet van der Heijden. In ...

post-thumbnail

Dankzij een nieuwe test is alvleesklierkanker veel sneller te ontdekken

Met een simpele bloedtest is alvleesklierkanker in een vroeger stadium op te sporen. De test werkt met fluorescerende ei...

post-thumbnail

De Spanjaarden mengden platina stiekem met goud. Ze noemden het ‘zilvertje’

Ieder scheikundig element heeft zijn eigen plek in het Periodiek Systeem. Ieder element heeft ook een bijzonder verhaal....

post-thumbnail

Detector in aanbouw meet bij Sicilië het meest energierijke neutrino ooit

Voor het eerst hebben natuurkundigen een zeer energierijk neutrino gemeten, afkomstig uit het heelal. De bron is waarsch...

post-thumbnail

Hoe het bijna uitgestorven korhoen icoon van de stikstofcrisis werd

Een bolderend korhoen is al decennialang een waar Nederlands natuurspektakel, alleen te zien en te horen in de lente, bi...

post-thumbnail

Even leek de wichelroede terug aan de Wageningse universiteit

Een cursus met pseudowetenschappelijke concepten om de landbouw vooruit te helpen, glipte er bijna doorheen in Wageninge...

post-thumbnail

Boven de vulkaan hangt een spiegel voor het kokende lavameer

Wekelijks een opmerkelijk beeld van een wetenschappelijke gebeurtenis. Deze week: een selectie uit de Wildlife Photograp...

post-thumbnail

Waarom is dit simpele pastagerecht zo moeilijk om te maken?

Het draait om iets wat Italianen allang weten: kookwater....

post-thumbnail

Wetenschappers uit de hele wereld komen naar een enorm religieus festival in India

Miljoenen bezoekers, uit alle lagen van de bevolking, komen af op het Indiase kruikenfestival Kumbh Mela. Een kans voor ...

post-thumbnail

Een Delfts bedrijf wil het smeltende pakijs redden door er water op te spuiten

Als het zee-ijs in het Noordpoolgebied verdwijnt, zal dat de opwarming van het klimaat extra versterken. Is het ijs te r...

post-thumbnail

Bevingen bij het Griekse eiland Santorini: vulkaanuitbarsting of tsunami is niet uit te sluiten

Het Griekse eiland Santorini wordt getroffen door een zwerm van aardbevingen. Geologen denken dat opstijgend magma de oo...

post-thumbnail

Oud-docent UvA Laurens Buijs opgepakt op verdenking van smaad, laster, doxing en opruiing

In mei 2023 oordeelde de rechtbank van Amsterdam al dat de weggestuurde wetenschapper niet beschermd werd binnen de klok...

post-thumbnail

Dankzij hun tochten naar een inmiddels verdwenen natuurgebied konden schooljongens de biologie veranderen

Dankzij Nobelprijswinnaar Niko Tinbergen, zijn leraren en vrienden zijn mensen anders naar de natuur gaan kijken. Roelke...

post-thumbnail

Het is onderzocht: een perfect ei koken duurt 32 minuten

Hoe kook je een perfect ei? De nieuwste wetenschappelijke methode: in wisselbaden....

post-thumbnail

Xenofobie is een oeroude angst die door stress kan omslaan in haat en geweld

Vreemdelingenangst is diep geworteld in de mens. Soms speelt die xenofobie hevig op en worden zondebokken met geweld bej...

post-thumbnail

Je spieren zijn meestal nét wat meer voorbereid op de ene actie dan op de andere

Neurowetenschapper Yvonne Visser wil snappen hoe het gezonde brein werkt en hoe we besluiten nemen. „Daar staan we noo...

post-thumbnail

De gevoelige boodschap van de blik

Iemand recht aankijken wordt vaak geassocieerd met eerlijkheid en aandacht. Maar niet in Japan, merkte Mariska Kret....

post-thumbnail

Hoe de mens reisde langs de As van de Wereld, waar driekwart van de bevolking woonde

Lees-, kijk- en luistertips van onze redacteuren bij het nieuws. Deze week: het leven op een strook land van 2.000 km br...

post-thumbnail

Waarom je jojoot: vetcellen hebben een obesogeen geheugen

Jojo-en, veel mensen die diëten hebben er last van. Waarom is het zo moeilijk om op gewicht te blijven als je bent afg...

post-thumbnail

Nationale instituten VS moeten woorden als ‘transgender’ en ‘non-binair’ schrappen uit hun publicaties

Woorden die door Donald Trump worden beschouwd als ‘woke’ mogen overheidsinstituten niet meer gebruiken....

post-thumbnail

Bijna twintig jaar na publicatie blijkt de studie nooit te zijn uitgevoerd

Op de praktijken van de Italiaanse gynaecoloog Vittorio Unfer is veel aan te merken. „Er zit een patroon in.”...

post-thumbnail

Is het fijn om thee te drinken uit een dubbelwandig theeglas? Het is ánders

Karel Knip stuit in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen.Deze week: in brede lagen ...

post-thumbnail

‘Het bewind van Trump is er een van verkrachters, al zie ik enkele tekenen van hoop’

Donald Trump knaagt „aan de normen van onze democratische orde”, zegt de Canadees-Amerikaanse Bonnie Honig, die in L...

post-thumbnail

Is het pijnlijk om te sterven aan een hartaanval?

In Nederland sterven jaarlijks circa vijfduizend mensen aan een hartinfarct. Vrouwen merken een infarct vaak op een ande...

post-thumbnail

De eerste modderkruiper onder de murenen mijdt het licht

Biologen zochten in een ondergrondse rivier eigenlijk een andere murene, maar vonden een geheel nieuwe soort....

post-thumbnail

Verbluffend verfijnde tatoeages op de handen van Peruaanse mummies

Wekelijks een opmerkelijk beeld van een wetenschappelijke gebeurtenis. Deze week: de kunstzinnige complexiteit van de Ch...

post-thumbnail

Bijdrage van rijstteelt aan klimaatverandering kan omlaag dankzij nieuwe gewasvariant

Methaan is het op één na belangrijkste broeikasgas. De rijstteelt is een grote bron daarvan. Met een nieuwe variant ...

post-thumbnail

Prive ruimteschip heeft een prachtplaatje van de aarde geschoten

De Blue Ghost lander maakt op dit moment een paar rondjes om de aarde terwijl het zich voorbereid op zijn eerste maandla...

post-thumbnail

Een digitale tweeling van elke patiënt maakt het leven van artsen veel makkelijker

Computermodellen van individuen kunnen de zorg beter en goedkoper maken. „Per aandoening kun je een gespecialiseerde t...

post-thumbnail

Radioactief Saharastof dat in maart 2022 over West-Europa waaide was ongevaarlijk

Anders dan vermoed kwam de radioactiviteit die meewaaide met Saharastof niet door kernproeven die Frankrijk in de jaren ...

post-thumbnail

Amerikanen keuren nieuwe pijnstiller zonder verslavende opioïden goed

De nieuwe pil blokkeert pijnsignalen naar de hersenen en zou een alternatief moeten bieden voor verslavende opioïden d...

post-thumbnail

Gevaarlijke ruimtesteen zou in 2032 de aarde kunnen treffen, al lijkt de kans daarop klein

De kort na Kerst ontdekte planetoïde 2024 YR4 staat boven aan de lijst van riskante ruimtestenen. De baan moet nog pre...

post-thumbnail

NASA vliegt binnenkort met zijn krachtige X-plane, en het kan zomaar geschiedenis schrijven

De ruimtevaartorganisatie plant de eerste vlucht van het vliegtuig in 2025Vliegtuigen die sneller vliegen dan de geluids...

post-thumbnail

Plaatsen van spiraaltje zorgt bij helft van vrouwen voor hevige pijn

Het plaatsen van een spiraaltje is pijnlijk. „De angst voor pijn weerhoudt drie op de tien vrouwen van het nemen” va...

post-thumbnail

Tilburg wil niet eenzijdig de banden met Israël verbreken

Een commissie adviseerde Tilburg University samenwerking met Israël op te schorten. Het bestuur wil nu eerst in gespre...

post-thumbnail

Deze eenzame maanvis in een Japans aquarium krijgt gezelschap van foto’s

Toen een aquarium in Japan tijdelijk moest sluiten, had een maanvis ineens geen publiek meer en verdween zijn eetlust....

post-thumbnail

Unieke Romeinse muntschat gevonden bij Bunnik

Met een metaaldetector zijn bij Bunnik 404 gouden en zilveren munten gevonden. Het zijn niet alleen Romeinse, maar ook B...

post-thumbnail

Hoe opereer je kinderen met schildklierkanker? ‘Het zijn geen kleine volwassenen’

Daniël van de Berg (30) wil de bijwerkingen van schildklieroperaties bij kinderen verminderen met een infraroodcamera....

post-thumbnail

NASA heeft nieuwe banden voor op Mars gemaakt: dit is hoe ze eruit zien

De band van de toekomst?De volgende Marsrovers zullen de Rode Planeet misschien doorkruisen met futuristische banden. Ba...

post-thumbnail

Waarom zijn sommige bomen onderaan wit geverfd?

Vorst, vraat, verkeer... en zijn tal van redenen om een stam wit te maken....

post-thumbnail

Waarom de wetenschap nog lang niet zonder proefdieren kan

In Nederland worden voor biomedisch onderzoek proefdieren gebruikt. Tegelijkertijd groeit de maatschappelijke verontwaar...

post-thumbnail

Eindelijk is vanuit de ruimte te zien hoeveel grote fabrieken uitstoten van het vervuilende koolmonoxide

De precieze wereldwijde uitstoot van koolmonoxide was nooit bekend. Mede dankzij een Nederlandse sensor in de ruimte is ...

post-thumbnail

Hoe konden honden ziek worden van kauwstaven? De gifstof is nog altijd niet gevonden

Van sommige kauwstaven kunnen honden doodziek worden, bleek in december. Nog altijd is de oorzaak onduidelijk. Een schim...

post-thumbnail

Elf onderzoekers vinden Gronings proefschrift over leesonderwijs onder de maat

Niet eerder vertoond: elf wetenschappers van vijf universiteiten tekenen daags na een Groningse promotie protest aan....

post-thumbnail

De Sahara ligt vol met eeuwenoude graven die de vorm hebben van croissants

Dankzij satellietbeelden zijn in de Sahara duizenden prehistorische grafmonumenten ontdekt. Ze stammen uit dezelfde tijd...

post-thumbnail

De kauwgumkauwer meent het goed met de medemens – er zit systeem in zijn gedrag

Karel Knip stuit in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen.Deze week: weinigen durven...

post-thumbnail

Op de Sallandse Heuvelrug baltsen de laatste korhoenders van Nederland, maar voor hoe lang nog?

Fragmentatie, inteelt, verdroging en verhongering: zonder hulp van de mens was het korhoen allang uitgestorven. Een zoek...

post-thumbnail

Als despoten iets claimen te gaan doen, dan menen ze dat meestal echt

Gelukkig levert de geschiedenis de munitie om de opgeblazen ego’s van wereldleiders te ontkrachten, stelt Beatrice de ...

post-thumbnail

Afslankmedicijnen hebben tal van positieve én negatieve bijwerkingen

Een groot Amerikaanse onderzoek heeft het effect van afslankmedicijnen als Ozempic in kaart gebracht....

post-thumbnail

Voor chimps geldt: zien plassen, doet plassen

Chimpansees met een lagere status volgen het piesen van chimps hoger op de apenrots na....

post-thumbnail

Van anti-vrieseiwit tot zon-zoekende bloem: winternatuur zit vol slimme overlevingstactieken

Het is winter. Planten en bomen lijken dood of in diepe slaap. Toch gebeurt er van alles, onder en boven de grond....

post-thumbnail

Hersenschudding kan slapend virus wekken en zo mogelijk tot alzheimer leiden

Veel mensen dragen sluimerende virussen met zich mee. Die kunnen door bijvoorbeeld klappen op het hoofd geactiveerd word...

post-thumbnail

Met een op maat gemaakte VR-bril kunnen wetenschappers de hersenactiviteit van muizen in kaart brengen

Wekelijks een opmerkelijk beeld van een wetenschappelijke gebeurtenis. Deze week: vitual reality voor muizen....

post-thumbnail

De kleine buidelmol is een spectaculair voorbeeld van convergente evolutie

Het graven van de buidelmol is wel beschreven als ‘zwemmen door het zand’....