Nergens is de nachtelijke sterrenhemel beter te zien dan midden op de Noord-Atlantische Oceaan, duizenden kilometers van iedere lichtvervuiling op het vasteland. Toen onderzoeksschip Discovery na wekenlang bewolking opeens onder een glasheldere hemel voer, was daar het noorderlicht en een ‘vallende ster’ uit de Perseïdenzwerm. Jupiter en Saturnus waren ook goed te zien.

En sterren. Heel veel sterren. Eerst lijken die sterren witte stippen, maar eenmaal gewend aan het donker kun je zelfs met het blote oog zien dat ze in verschillende kleuren schijnen.

En ze verschillen ook in helderheid. Waarom is dat? Sterren schijnen doordat in hun binnenste lichtere atoomkernen samensmelten tot zwaardere. Dat heet kernfusie.

Bij dat samensmelten komt gigantisch veel energie vrij. Hoe meer energie opgewekt wordt, hoe meer de ster straalt. Een omzetting van zo’n 600 miljoen ton waterstof in helium per seconde geeft de zon een absolute magnitude van +4,8 (dat is de logaritmische schaal voor helderheid die sterren hebben wanneer ze op 32,6 lichtjaar afstand zouden staan).

Dat is niets vergeleken met Betelgeuze, een rode superreus die met het blote oog te zien is in het sterrenbeeld Orion. Met een absolute magnitude van ongeveer -5.85 is Betelgeuze zo’n 7.

000 tot 14.000 keer zo helder als de zon (hoe lager de magnitude, hoe helderder de ster). Dat Betelgeuze helderder is, komt door zijn gigantische formaat.

Want formaat beïnvloedt de hoeveelheid energie die in een ster wordt opgewekt.