De kandidaat kon het amper geloven. Hij had zich met zijn getrouwen teruggetrokken in zijn werkkamer, hing achterover in zijn stoel en stak net een pijp op. Maar in plaats van de voorspelde ruime winst, verloor de partij 21 zetels in het parlement.

De verbijsterde kandidaat was CDU-kanselier Helmut Kohl. Hij won de verkiezingen in 1987, maar verloor een groot deel van de Frauenwahl . En niemand die daaraan had gedacht.

Dat de vrouwen ineens anders, linkser zouden gaan stemmen. Terwijl dat proces al sinds 1972 gaande was. In het Verenigd Koninkrijk werd er in december 1918 een grote chaos voorspeld.

De vrouwen zouden voor het eerst gaan stemmen, en daarmee zouden alle emoties op hol slaan. Verslaggevers bij de stembureaus hielden hun hart vast. Andere correspondenten meenden juist dat vrouwen helemaal geen hoofd voor politiek hadden, en toch niet zouden gaan stemmen.

Maar niets van dat alles: ze kwamen in „groteren getale opdagen dan de mannen, en maakten er weinig ophef over”. De „women’s vote [..

.] is an absolutely incalculable quantity” , verzuchtte een journalist in 1918. Het lijkt erop dat we ruim een eeuw later niet veel verder zijn gekomen dan die verzuchting.

De women’s vote , de Frauenwahl , de vote des femmes : het blijft in alle landen een geheim hoe de stille kracht ervan in de verkiezingen zal uitpakken. En dat terwijl deze stem dikwijls de doorslag gaf, en het aantal vrouwen dat ging stemmen toenam en zelfs net iets hoger kwam te liggen dan dat van de.