Femke Wiersma kijkt de Tweede Kamerleden verontschuldigend aan. Haar eerste debat als minister van Landbouw is op donderdag 4 juli een paar uur op streek. Het gaat er fel aan toe, van links tot rechts.

Op veel vragen heeft ze nog geen antwoord. „Ik ben pas twee dagen minister.” Maar over één ding wil Wiersma duidelijk zijn: „Het mestdossier staat bovenaan mijn agenda.

” Nadat de Europese Commissie vorig jaar liet weten dat Nederland de geldende mestregels nu echt strenger moet naleven om de grondwaterkwaliteit te verbeteren, kampen Nederlandse boeren met oplopende overschotten. Een nijpend probleem – wat te doen met al die overtollige mest? En dan te bedenken dat boeren in de komende jaren nog minder dierlijke mest mogen uitrijden over hun akkers, het directe gevolg van een Europese uitzonderingspositie die Nederland na bijna twee decennia kwijtraakt. Wiersma, lid van de BoerBurgerBeweging (BBB), heeft de Kamer beloofd te gaan praten in Brussel, in de hoop op nieuwe coulance.

Hoe kwam Nederland in 2004 aan de uitzonderingspositie waardoor boeren meer mest mochten uitrijden dan andere lidstaten? En: hoe kansrijk is Wiersma’s lobby nu? NRC sprak met zestien direct betrokkenen in Brussel en Den Haag. Cees Veerman is in de zomer van 2002 net aangetreden als landbouwminister als hij een overleg heeft met zijn topambtenaren: er is een probleem. De eigenzinnige manier waarop Nederland jarenlang met een zelf ontworpen systeem heeft bijgehouden hoeveel nitraat uit dierl.