In 2014 publiceerde de Duitse schrijfster Judith Hermann (Berlijn, 1970) haar eerste roman Aller Liebe Anfang . Ze was toen al wereldberoemd dankzij haar debuut, de verhalenbundel Sommerhaus, später (1998). Altijd was ze goed besproken, maar deze keer kreeg ze er in de Frankfurter Allgemeine Zeitung van langs, omdat ze niets te vertellen zou hebben en datgene wat ze te vertellen had niet kón vertellen.

Nu heb ik die roman niet gelezen, dus ik kan u niet zeggen of het waar is, maar in haar nieuwe roman Wir hätten uns alles gesagt , onlangs door Herman Vinckers in mooi Nederlands vertaald als Kiezels , bewijst ze het tegendeel. Dat doet ze door te laten zien waar het haar in haar boeken om gaat. Voor Hermann telt namelijk juist het ‘verzwijgen van het eigenlijke’.

Het loopt door al haar teksten heen, schrijft ze. En juist dat maakt Kiezels tot een fascinerend en vooral speels boek, waarin een zelfonderzoek centraal staat. Hermann begint haar verhaal, dat zoals gebruikelijk over haar chaotische Oost-Berlijnse familie gaat, met een toevallige ontmoeting, in een nachtwinkel, met haar vroegere psychoanalyticus, dokter Dreehüs.

Tien jaar lang heeft ze drie keer per week bij hem op de divan gelegen. En al die tijd heeft hij niets tegen haar gezegd, zoals gebruikelijk is bij die tijdrovende vorm van therapie. Ze volgt haar dokter naar een duistere kroeg, waar ze hem vraagt of hij het verhaal ‘Dromen’ uit haar verhalenbundel Lettipark heeft gelezen.

Nadat er een abrupt .