Dat de Noord-Atlantische Oceaan vorig jaar zo extreem warm was, kwam vooral door een flinke afname van de lage bewolking boven sommige gebieden. Dat concluderen wetenschappers deze donderdag in Science . In Nederland droeg die opvallend warme oceaan bij aan de recordhoeveelheid regen die in 2023 viel, zo meldde het KNMI begin dit jaar.

Wat de afname van de lage bewolking in de Noord-Atlantische Oceaan heeft veroorzaakt is niet duidelijk. Maar in twee andere artikelen , die deze woensdag zijn gepubliceerd in Nature , beschrijven onderzoekers een verrassend proces dat daarbij mogelijk een rol heeft gespeeld. Hierbij scheidt het Amazone-regenwoud massaal een gasvormig molecuul uit, isopreen.

Via een complex proces, waarbij bliksem en zonlicht nodig zijn, beïnvloedt het de vorming van lage wolken boven land en zee. Misschien wel ver buiten het Amazonegebied, zo suggereren de auteurs. Dat wolken een belangrijke rol spelen in het klimaatsysteem staat vast.

En dat de bewolking wereldwijd aan het veranderen is als gevolg van de opwarming van de aarde, daarover is consensus, zegt Herman Russchenberg, hoogleraar atmosferische remote sensing aan de TU Delft, en niet betrokken bij de drie artikelen. „Vooral van de lage bewolking zien we de bedekkingsgraad afnemen”, zegt hij. Grofweg, zegt Russchenberg, kun je stellen dat lage wolken, tussen de 1 à 2 kilometer hoogte, invallend zonlicht weerkaatsen.

Mínder lage wolken betekent méér opwarming. Hoge wolken daarentegen, boven d.