Psychiater Thomas Zoon (35) laat een filmpje van een parkinsonpatiënt zien. Onderuitgezakt en met een monotone stem beschrijft de patiënt hoe hij elke dag na zijn werk alleen nog maar op de bank ligt. Hij voelt zich niet per se somber, maar wel afgevlakt en passief.

Dit zijn duidelijke symptomen van apathie, legt Zoon uit. „Een patiënt die last heeft van apathie kan alles wel prima vinden en soms hele dagen naar een witte muur staren. Maar wanneer iemand op bezoek komt, vinden ze dat nog steeds hartstikke leuk.

” Zo’n 40 procent van de parkinsonpatiënten ontwikkelt apathie gedurende de ziekte. Veel artsen zien het als symptoom van depressie of dementie, maar apathie is meer dan dat, zegt Zoon. Patiënten kunnen een gebrek hebben aan motivatie en emotie zonder dat ze last van andere klachten hebben.

Apathie als een syndroom , luidt daarom de titel van zijn proefschrift, waarop hij eind oktober promoveerde bij het Amsterdam UMC. Met zijn onderzoek pleit hij voor erkenning van apathie als een apart klinisch syndroom dat zijn eigen diagnostische criteria en behandelplan vereist. „Apathie staat nergens in de medische boeken en richtlijnen, en toch zie ik dat mijn collega’s het heel veel gebruiken om de klachten van patiënten te beschrijven.

Soms proberen we het ook te meten, maar eigenlijk weten we niet goed wat het is.” Zien artsen het als symptoom van depressie, dan behandelen ze het ook zo. Maar het gaat om een losstaand probleem, dan heeft dit vaak weinig.