Zelfs voor de nazi’s was antisemitisme een lastig begrip. Toen Duitse diplomaten voor het begin van de Tweede Wereldoorlog steun zochten bij Arabische landen tegen de Britten in het Midden-Oosten, liepen ze tegen een probleem aan. Arabieren waren immers ook semieten, net als de gehate Joden, en in Mein Kampf had de Führer uitgebreid zijn antisemitisme beleden, de kern van de nazi-wereldbeschouwing.

Pragmatische oplossing: goed, Arabieren waren geen Ariërs, het nobelste mensenras, maar toch ook weer geen Untermenschen . De Führer had zelfs bewondering voor het krijgshaftige karakter van de islam, was de boodschap. In Arabische vertalingen uit Mein Kampf werd „antisemitisch” voor alle duidelijkheid vervangen door „anti-Joods”.

Tijdens de oorlog kreeg ook de Duitse pers de missive „anti-Joods” te gebruiken, niet „antisemitisch”. Sinds de nachtelijke rellen en ‘Jodenjacht’ in Amsterdam van vorige week is de verwarring terug over wat antisemitisme inhoudt, en of het bij de onlusten nu ging om hooliganisme, antizonistisch verzet of om Jodenhaat. Het begrip antisemitisme (ontleend aan ‘semitische’ talen, zoals Arabische en Hebreeuws) gaat al bijna twee eeuwen mee.

Het kwam op als uiting van rassenhaat aan het adres van Europese Joden, die zich in de nieuwe natiestaten van de negentiende eeuw na lange onderdrukking emancipeerden tot burgers met gelijke rechten. De tegenreactie was hevig: in 1879 werd in Duitsland een ‘Antisemieten Liga’ opgericht, .