Wetenschap

Hoe voelt het om een robot te mishandelen? ‘Mensen geloven graag dat ze ook pijn voelen’

Marieke Wieringa onderzocht reacties op het mishandelen van sociale robots. Mensen schrijven zulke robots sneller bewust...

Iedereen kijkt door zijn eigen lens naar klimaatverandering. Deze vijf wereldbeelden bepalen de discussie

Waarom lijken sommige mensen nauwelijks bezorgd te zijn over de gevolgen van klimaatverandering? Echt ontkennen komt nie...

Wetenschappers hebben zojuist een onvoorstelbaar object in de ruimte gevonden: Dit is hoe

by Mark Kaufman

En het is niet alleenNASA zegt het het beste: “Neutronensterren zijn raar! Ze zijn buitengewoon compact. Alleen al een...

Nieuwe fusiefaculteit leidt tot ‘religiestress’ aan de van oorsprong gereformeerde VU

Een reorganisatie aan de VU leidt tot stress bij sociale wetenschappers, die in één faculteit komen met de theologen...

Het leven is soms verrekte lastig, zegt hoogleraar Levi van Dam, maar het is niet zo dat steeds meer jongeren ermee worstelen

Het percentage jongeren met mentale problemen is al jaren stabiel. Eén op de drie worstelt met het leven, „alleen pr...

Tot 1850 gingen er nog reepjes nepgoud op de speculaaspoppen

Karel Knip stuit in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen.Deze week: niemand weet wa...

Medicijnen tegen migraine zouden ook de pijn bij endometriose kunnen verlichten

Bij veel vrouwen werken de huidige behandelingen niet tegen de chronische ontstekingsziekte endometriose. Nieuw onderzoe...

Moeten we bang zijn voor kweekvlees?

Kweekvlees, in het lab gemaakt uit dierlijke stamcellen, komt steeds dichter bij het bord. Sinds dit jaar mag het in Ned...

Het Aziatische boeddhisme mediteerde een stuk minder dan het westerse

Lees-, kijk- en luistertips van onze redacteuren bij het nieuws. Deze week: een beknopte en heldere uitleg van het boedd...

De male gaze en het ‘geheim’ van de vrouwenstem

De stem van vrouwen heeft dikwijls de doorslag gegeven bij verkiezingen. Maar het is een misvatting te denken dat vrouwe...

Ratten gaan de strijd aan met de illegale handel in flora en fauna

Wekelijks een opmerkelijk beeld van een wetenschappelijke gebeurtenis. Deze week: Het gebruik van ratten als detectiemid...

Acht Europese quantumcomputers om serieus mee te spelen – ook Nederland krijgt er een

De veelbelovende toepassingen van quantumcomputers zijn nog toekomstmuziek. Met Europees geld komt er binnenkort ook een...

Nu vlees uit het lab bijna beschikbaar is, wordt er ook weerstand tegen gekweekt

Kweekvlees komt eraan, de start-ups zijn er bijna klaar voor, zeggen ze. Maar is de consument dat ook? Hoe veilig is het...

Mannetjesmuggen die doof gemaakt zijn zullen zich niet meer voortplanten

De gelekoortsmug maakt elk jaar honderden miljoenen mensen ziek. Is het insect te bestrijden door de mannetjes doof te m...

Walvissen vinden op volle zee gaat beter met slimme drones dan met het blote oog

Het grootste deel van hun tijd brengen walvissen onder water door. Dat maakt ze lastig te vinden voor wetenschappers die...

Bevriend raken met kriebeldieren tijdens een wandeling over De Groote Peel met schrijver Nikki Dekker

Nog maar een jaar geleden liep Nikki Dekker voor het eerst over De Groote Peel. Nu heeft ze er een boek over geschreven....

Biodiversiteitstop in Cali eindigt in een impasse: wie gaat betalen?

In Colombia zouden concrete afspraken gemaakt worden over de bescherming van biodiversiteit. Maar veel landen stelden zi...

Beatrice de Graaf: ‘Als je vertelt dat je wordt bedreigd, wordt dat ook nog tegen je gebruikt’

Historicus Beatrice de Graaf komt vaak in de media als het om veiligheid en terrorisme gaat. „Je moet het kwaad blijve...

Papegaaien delen een basisrecept voor de kleurenpracht van hun veren

Alleen papegaaien maken zelf een pigment voor bonte veren. Een nieuwe studie heeft in detail blootgelegd hoe dat werkt....

In 1953 eindigde de Britse rantsoenering van suiker. Wie daarna verwekt werd is nu minder gezond

Beperkte suikerinname aan het allereerste begin van het leven beschermt mensen op latere leeftijd tegen diabetes en hoge...

Er was een tijd dat een wetenschapper ook aan tovenarij kon doen

Lees-, kijk- en luistertips van onze redacteuren bij het nieuws. Deze week: plekken die aan de wieg van de moderne weten...

De sterren aan de hemel hebben verschillende kleuren. Hoe kan dat?

Sterren schijnen doordat in hun binnenste lichtere atoomkernen samensmelten tot zwaardere....

De inrichting van het landschap bij Valencia heeft de gevolgen van het noodweer versterkt

Het noodweer in Spanje De regenval die de regio Valencia trof, was „een record”. Hoe is het noodweer ontstaan? En ho...

Uranium is de krachtige bron van een effectieve kettingreactie

Ieder scheikundig element heeft zijn eigen plek in het Periodiek Systeem. Ieder element heeft ook een bijzonder verhaal....

Ruimtepakken zijn eigenlijk nauwsluitende ruimteschepen, met een luiertje erin voor noodgevallen

Wekelijks een opmerkelijk beeld van een wetenschappelijke gebeurtenis. Deze week: levensgrote foto’s van ruimtepakken....

Gezond leven, duur sterven

Wie gezond leeft wordt oud genoeg om de alzheimerleeftijd te bereiken. Dat is een dure ziekte, schrijft Martijn Katan. M...

Het oudste kikkervisje ter wereld (161 miljoen jaar) zouden we nu reusachtig noemen

Net als de huidige soorten hadden ook de vroegere kikkervisjes al kieuwen....

Wat als deze waterbom honderd kilometer dichterbij was gevallen?

Extreme regenval komt in een opwarmend klimaat vaker voor. Dat kan tot grote schade leiden, zoals in 2021. Deltares verp...

Zeespiegelstijging leidde tot agressieve eilandvogels

De uitgestorven rodriguessolitaire vertoonde agressief gedrag, terwijl de meeste eilandvogels juist tam werden. Eilandkr...

Welke taal verschilt het meest van het Nederlands? (En vier andere antwoorden uit een unieke grammaticadatabank)

Voor het eerst kunnen taalkundigen op wiskundige wijze talen van over de hele wereld met elkaar vergelijken....

Activisten van Extinction Rebellion zetten tanden in ‘morbide’ Naturalis, wat zorgt voor ‘angstige’ kinderen

Een „macabere” actie van Extinction Rebellion ging volgens Naturalis „veel te ver”. De actiegroep is niet meer w...

‘De apathie die kan optreden bij de ziekte van Parkinson is een apart syndroom’

Een behandeling met diepe hersenstimulatie kan parkinsonpatiënten apathisch maken, zag psychiater Thomas Zoon. „We s...

Ruim één op de drie boomsoorten dreigt uit te sterven

Wereldwijd dreigt 38 procent van de boomsoorten uit te sterven, blijkt uit onderzoek van duizend boomexperts....

Hartstilstand: iedere minuut vertraging is zes procent minder kans op overleving

Heel precies is berekend hoe veel kans op overleving sneller ingrijpen met een AED biedt bij hartstilstand. Nederland do...

‘Put-man’ uit Noors kasteel bevestigt historiciteit van verhaal uit middeleeuwse sage

Een Noorse sage komt weer tot leven dankzij archeologische opgravingen in een kasteelput....

Een diepzee-expeditie voor de Chileense kust maakt verbluffende beelden

by Mark Kaufman

Een buitenaardse wereldEen diepzeerobot verkent afgelegen onderzeese ravijnen. En de biodiversiteit is waanzinnig. Tijde...

Medicijn semaglutide heeft gunstig effect op de nieren bij patiënten met ernstig overgewicht

Mensen met obesitas lopen risico op chronisch nierfalen. Semaglutide (merknaam Ozempic) beschermt ertegen....

‘Minder zout in het brood levert meer op voor de samenleving dan de behandeling van een groep nierpatiënten’

Jochen Mierau | econoom Overheden doen te weinig aan preventie, stelt hoogleraar Jochen Mierau. Het „wordt gezien als ...

Super-AI als verdienmodel: de sombere tegenhanger van OpenAI is opeens zeer optimistisch

...

Microscopisch klein beerdiertje weerstaat straling dankzij een gen dat uit een bacterie afkomstig is

Beerdiertjes kunnen goed tegen straling. Chinese biologen hebben voor één soort ontrafeld hoe dat mechanisme werkt....

Vierduizend jaar geleden begon de bronzen revolutie

Rond 2000 voor Christus begon in Nederland een periode van revolutionaire ontwikkelingen: de bronstijd. Op reis langs ke...

De vreemde bobbel in het getij van Hoek van Holland heeft een naam: agger

Karel Knip stuit in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen.Deze week: als het eb is i...

Natalie Herdoiza Castro ziet haar proefschrift als een gids voor duurzame ontwikkeling

De duurzame ontwikkelingsdoelen van de VN zijn te veel op de mens gericht, zegt Natalie Herdoiza Castro. „Als mensen a...

Webb-telescoop ziet extreem heldere objecten in de ruimte die er niet horen te zijn

by Mark Kaufman

Dit nieuwste kosmische raadsel gaat niet alleen over hoe deze objecten geïsoleerd zijn ontstaan, maar ook hoe ze zo sn...

Waar blijven al die naaktslakken in de winter?

In Nederland leven wel 34 soorten naaktslakken. „Allemaal hebben die hun eigen ecologie en levenscyclus.”...

De open science van Eise Eisinga is al 250 jaar een succes

Aan wetenschappelijke kennis kleeft vaak nog veel onzekerheid. Daarmee kan de buitenwereld makkelijk aan de haal gaan, s...

Nee, er zijn niet steeds meer narcisten, stellen Weense onderzoekers

Volgens een samenvattende studie uit Oostenrijk neemt het narcisme in de wereld eerder af dan toe....

De vele mysteries van Paaseiland

Paaseiland is een plek van vele raadsels. Wat betekenen die bijzondere beelden, komen de oorspronkelijke bewoners echt u...

Op de bodem van de diepzee leeft de reusachtige kokerworm

Wekelijks een opmerkelijk beeld van een wetenschappelijke gebeurtenis. Deze week: leven in de buurt van warmwaterbronnen...

Strijder tegen nepnieuws is de dupe van roofdruk

Een artikel van de onderzoeksgroep van Sander van der Linden werd woord voor woord overgenomen in een rooftijdschrift....

Jana en haar vader gaan nog even gezellig ruimtereizen voor het slapengaan

Lees-, kijk- en luistertips van onze redacteuren bij het nieuws. Deze week: een kinderboek over de enorme complexiteit v...

Wie niets ruikt, ademt op een andere manier dan mensen die wel geuren waarnemen

Depressie en vlakke emoties bij reukverlies zouden door een veranderd ademhalingspatroon kunnen komen....

Hitte, droogte en branden bedreigen een van de grootste moerasgebieden ter wereld

De Pantanal in Brazilië wordt ernstig bedreigd door bosbranden, een gevolg van klimaatverandering en El Niño. „We ...

Door de neerslag van stikstof verschuiven Europese plantensoorten naar het westen

Vermesting heeft het leefgebied van Europese plantensoorten naar het westen doen opschuiven. Die trend blijkt zelfs ster...

Biologen zien orgie van bruinvissen in de Oosterschelde

Zelden zijn er tegelijk zoveel parende bruinvissen waargenomen als zondag in de Oosterschelde....

Vitamines en mineralen in snoepvorm zijn minder gezond dan makers claimen

by Wetenschapsredactie

Multivitamines in de vorm van ‘gummies’ bevatten veel minder vitamines en mineralen dan de fabrikanten claimen. De C...

Historicus Sunil Amrith: ‘De klimaatcrisis is duizend jaar geleden al ontstaan’

...

‘Het klimaat is uiteindelijk een politiek probleem’

Landen zéggen goede dingen over duurzaamheid, maar concreet wordt er weinig gedaan, ziet politicoloog Frank Biermann. ...

Na Montreal zijn de doelen duidelijk, in Cali gaat het over hoe die te bereiken

Op de komende VN-top over biodiversiteit in Cali, Colombia, moeten landen bepalen hoe de eerder afgesproken doelen gehaa...

Psycholoog Philip Zimbardo (91), bekend van het Stanford Prison Experiment, overleden

Het experiment uit 1971 werd na zes dagen al beëindigd. "De uitkomst van ons onderzoek was schokkend en onverwacht", s...