Je zou het een Duitse looneis kunnen noemen: vakbond FNV, de grootste van Nederland, zei vorige week het onderhandelingsseizoen voor nieuwe cao’s in te gaan met de inzet dat de lonen met 7 procent omhoog moeten. Dat is fors, en het doet denken aan wat bij de oosterburen tijdenlang gewoonte was. Bonden als de machtige IG Metall zetten enorm hoog in – om uiteindelijk genoegen te nemen met flink wat minder.

Zal dat hier in Nederland ook zo uitpakken? Twee zaken spelen hier een rol. De eerste is dat de vakbond sterk genoeg denkt te staan. De tweede is of er, na de hoge inflatie, bij de lonen nog wat in te halen valt.

Wat dat eerste betreft: te vrezen (voor bedrijven) of te hopen (voor werknemers) valt dat de positie van werkenden inderdaad erg sterk is. Dat valt niet alleen af te lezen aan het werkloosheidscijfer, dat nog steeds erg laag is. Het diepste punt: 3,3 procent werkloosheid, stamt inmiddels uit het tweede kwartaal van 2022.

Sindsdien is de werkloosheid iets gestegen, maar die toename zet niet echt door. Het huidige getal van 3,5 procent is nog steeds dicht bij wat je ‘volledige werkgelegenheid’ zou kunnen noemen: bijna iedereen die wil, heeft intussen een baan. Hoe groot de krapte op de arbeidsmarkt is, blijkt ook uit de verhouding tot de openstaande vacatures.

In de twee recente decennia stonden tegenover elke vrijgekomen baan zo’n drie werkloze mensen. Maar die verhouding is sterk veranderd in het voordeel van werkenden, en sinds de pandemie zijn er meer vac.