Aliens versus gentrificatie in geslaagde nederkomedie ‘Straatcoaches vs Aliens’

Je kunt een kluis kraken met een stethoscoop en monnikengeduld. Maar je kunt er ook een staaf dynamiet tegenaan gooien. Dat laatste is wat regisseur Michael Middelkoop doet.

Hij maakt films die tussen de regels door over bekende Nederlandse onderwerpen gaan: trauma, cultuuroorlog, pandemie, de woningcrisis. Maar in plaats van subtiel drama, verpakt hij het in bombastisch genre. In moordtempo ook nog.



In januari 2024 verscheen zijn tv-film Trauma Porn Club : zwartgallige dystopische horror over (zelfopgelegd) slachtofferschap. Minder dan een jaar later kwam Dit is geen kerstfilm , die wappies en wokies aan de dinertafel samenbracht. De film won drie Gouden Kalveren: scenario, bijrol én regie.

Nu is er Straatcoaches vs Aliens . Een alien/zombie-invasie-film over gentrificatie. Het verhaal is „ Invasion of the Bodysnatchers -shit”, om een personage te citeren.

Slijmkotsende „alienzombies” nemen de aarde over, beginnend in ‘volkswijk’ Schijndrecht. Enige hoop zijn Amin (Shahine El-Hamus), Mitchell (Daniël Kolf) en Panter (Sinem Kavus): blowende nietsnutten met heldenpotentie. In de stijl van regisseur Edgar Wright gebruikt Middelkoop dit B-filmsjabloon als frontje voor een vriendenkomedie.

De alien-invasie in Schijndrecht wordt teweeggebracht door een andere, nog ergere invasie: yuppen. Woningcorporatie Weiland ‘breekt grond’ voor haar nieuwe energielabel A+++-flats die de wijk moeten redden van armlastige huurders. En uit die grond kruipt een decennialang ingemetselde alien.

Terwijl die alien agenten mishandelt in een dönertent, zijn de straatcoaches aan het clubben. Als ze ontwaken is Schijndrecht in lockdown. „We moeten met 50 procent van de kennis, 100 procent van de keuzes maken”, zwamt de minister-president.

Wat doen Amin, Mitchell en Panter? „Wachten tot ze een wit chickie pakken”, dan staat het leger zo op het dorpsplein? Of toch maar de wijk samenbrengen en „fuck shit up!” Het verloop is voorspelbaar, maar Middelkoop houdt het vers door te focussen op de personages en op Schijndrecht. In anderhalf uur bouwt de film een kritisch, maar vooral gemoedelijk Madurodam van divers, modern Nederland. Er zijn agenten die liever TikTok-roem willen dan gerechtigheid, ze glunderen bij elke mogelijkheid tot geweld: „Een crackjunk!” Hangjongeren (toch wel lief) op fatbikes.

Onbegrepen dorpsgekken, grillrooms die als buurthuis dienen. De taal en cosmopolitische smartphonecultuur kloppen: dit is Nederland waarin Gen-Z zich kan herkennen. En beter nog: Middelkoop brengt over dat de ‘volks-’ of ‘achterstandswijk’ voor bewoners een sociale idylle is.

Het camerawerk is stijlvol. De scène waarin de film heen en weer springt tussen een nachtclub en alienzombie-aanval is crack voor filmacademiestudenten. Het beperkte budget begint pas tegen het eind toch te wringen: het grote eindgevecht is verrassend zoutloos in zo’n creatieve film.

Dan is er ook iets te veel ongein; acteurs spelen wel heel ‘groot’, en waar je een emotionele catharsis zou willen, zit nu een (aardig) anusgrapje. Toch is Straatcoaches vs Aliens een genrefilm met diepgang waar Nederlandse jongeren daadwerkelijk naar wíllen kijken. Michael Middelkoop is een van de weinigen die dat kan.

.