2025 wordt een turbulent en cruciaal jaar voor KLM en Schiphol

We zetten de belangrijkste vijf hindernissen voor je op een rij. De procedures die het meest in het oog springen zijn die van omwonenden en natuurorganisaties. Omwonenden van Schiphol hebben zich verenigd in de stichting Recht op Bescherming tegen Vlieghinder ( RBV ).

De stichting zegt op te komen voor 'zeker een paar honderdduizend' mensen die hinder of slaapverstoring ondervinden door de luchthaven, waarvan KLM de hoofdgebruiker is. In eerste aanleg won de stichting haar zaak. De rechtbank Den Haag oordeelde in maart 2024 dat de staat het belang van omwonenden stelselmatig achterstelde in de besluitvorming over groei van Schiphol.



En daarmee werden mensenrechten geschonden, aldus de rechters. De staat ging in hoger beroep. In februari 2025 volgt de uitspraak.

Dan wordt duidelijk of en welke gevolgen de zaak heeft voor het aantal vluchten dat Schiphol - en daarmee KLM - uit kan voeren. Natuurorganisaties hopen dat aantal vluchten aan banden te kunnen leggen door de natuurvergunning aan te vechten die Schiphol eind september 2023 kreeg voor 500.000 vluchten per jaar.

Aan deze vergunning liggen aannames en berekeningen ten grondslag die volgens de organisaties niet deugen. Als de rechters de natuurorganisaties gelijk geven dan zal Schiphol de stikstofuitstoot van veel méér vluchten moeten compenseren dan het gedaan heeft. Dat zit zo.

Schiphol en het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) stellen dat de luchthaven toestemming heeft om met zo'n 480.000 vluchten stikstofuitstoot te veroorzaken op kwetsbare natuurgebieden rondom de luchthaven. De extra uitstoot die 20.

000 (500.000 - 480.000) vluchten veroorzaken is door Schiphol gecompenseerd, door boerenbedrijven op te kopen .

Als de rechters in 2025 oordelen dat de afspraken over die 480.000 vluchten niet bestonden of ten onrechte als uitgangspunt zijn gebruikt, is er een probleem. Dan wordt de hoeveelheid extra uitstoot die Schiphol moet compenseren mogelijk veel groter dan die van de opgekochte boerenbedrijven.

De vraag is dan verder of er wel genoeg boerenbedrijven gevonden kunnen worden om meer depositie mee te kunnen compenseren. Als dat niet lukt, moet er minder gevlogen worden, óók door KLM. En dan is er nog de staat zelf.

Want los van omwonenden en natuurorganisaties wil ook die het aantal vliegbewegingen van en naar Schiphol temperen en ook dat gaat ten koste van KLM. Het kabinet wil het aantal ernstig gehinderden rondom Schiphol verlagen. Hiervoor doorloopt Nederland een Europese procedure die balanced approach heet.

Vliegbewegingen schrappen om geluidhinder te reduceren mag van de Europese Commissie niet zomaar. Lidstaten die dat willen, moeten aantonen dat andere maatregelen niet mogelijk of niet kostenefficiënt zijn. Minister Barry Madlener van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) stuurde maatregelen naar Brussel die ervoor moeten zorgen dat de capaciteit van Schiphol met 22.

000 vluchten wordt beperkt. Andere maatregelen, zoals stillere vliegtuigen en hogere havengelden voor lawaaiige toestellen, verminderen de geluidhinder onvoldoende. De maatregelen worden momenteel beoordeeld door de Commissie.

Naar verwachting komt die in maart van 2025 met een advies, waarna het kabinet een besluit moet nemen over de uitvoering ervan. Als er 22.000 vluchten verdwijnen, gaat dit ook ten koste van KLM.

Een deel van de vluchten, zo'n 5.000, kennen historische rechten. Deze kunnen niet zonder meer worden afgepakt van de vliegmaatschappijen die ze hebben.

Als deze rechten van buitenlandse maatschappijen zijn, zouden de landen waar deze maatschappijen vandaan komen wellicht als vergelding rechten van KLM afpakken. De Verenigde Staten hebben hier al mee gedreigd . Het gevaar voor KLM komt niet alleen van buiten.

Met piloten ligt de vliegmaatschappij overhoop over de zomerdienstregeling. Omdat er veel vliegers moeten worden omgeschoold om te kunnen vliegen in de nieuwe toestellen die KLM in gebruik neemt, zijn er te weinig mensen om de gewenste zomervluchten uit te voeren. De piloten willen wel een tandje bijzetten, maar niet voor niets, onthulde RTL Z eerder .

De gesprekken hierover duren voort. Net als die over nieuwe cao's voor het grond-, het cabine- en het cockpitpersoneel. KLM heeft daarbij ingezet op een nullijn voor de komende twee jaar .

En op een versobering van de onkostenregelingen voor het vliegend personeel. Daar legt het personeel zich niet zo maar bij neer. Zo wil de Vereniging Nederlands Cabinepersoneel (VNC) een loonsverhoging van 2 procent, bovenop het compenseren van de inflatie.

Daarmee zouden de lonen voor het cabinepersoneel alleen al met een dikke 5 procent toenemen. In één jaar, in plaats van in twee. KLM moet met maar liefst tien vakbonden een akkoord zien te sluiten.

Als het niet lukt om de nullijn af te spreken en afspraken te maken met vliegers over de zomerdienstregeling en als rechters uitspraken doen of het kabinet besluiten neemt die Schiphol doen krimpen, dan zet dit de winstgevendheid van KLM in 2025 verder onder druk. Voor een bedrijf dat die winstgevendheid juist met 450 miljoen euro wil verbeteren , dreigt het dan een ongelukkig nieuwjaar te worden. Om alle vluchten van en naar Schiphol in goede banen te leiden, is nog een hele klus.

In het programma Schiphol Airport kregen we een uniek inkijkje achter de schermen bij de luchtverkeersleiding..